Czym jest Trening Wnioskowania Moralnego?
Trening Wnioskowania Moralnego uważany jest za najtrudniejszy komponent Treningu Zastępowania Agresji. Wynika to z faktu, że koncentruje się na treściach delikatnych i wymagających zaufania oraz dojrzałości – na wartościach i dojrzałych decyzjach.
Trening Wnioskowania Moralnego jest też zazwyczaj wprowadzany do pracy z grupą jako ostatni element.
DLACZEGO praca na wartościach ma sens?
Trening Zastępowania Agresji jest kompletną metodą podnoszenia kompetencji społecznych i emocjonalnych. Podejmuje temat radzenia sobie z własną impulsywnością, odpowiadając w czasie Treningu Kontroli Złości na pytanie, jak nie postępować w relacjach interpersonalnych i jak radzić sobie z własną złością. W czasie Treningu Umiejętności Społecznych odpowiada na pytanie, co i jak robić w nieagresywny sposób, a w czasie Treningu Wnioskowania Moralnego pochyla się nad pytaniem – DLACZEGO robić tak (nieagresywnie), a nie inaczej.
To DLACZEGO jest niezwykle istotne z punktu widzenia budowania zdrowych, wspierających relacji międzyludzkich. I ono dla każdej osoby może być czymś innym.
W procesie grupowym, w czasie sesji dylematów moralnych, grupa ma okazję otwarcie dyskutować o swoich wyborach w trudnych, niejednoznacznych moralnie sytuacjach. To czasem jedyna w życiu okazja, żeby uczestnicy treningu mogli się zastanowić:
- co nimi kieruje, przy dokonywaniu wyborów?
- z jakiego pułapu dojrzałości sięgają po argumenty?
To też moment, w którym mogą wysłuchać siebie nawzajem i trenować cierpliwość i szacunek w czasie dyskusji, która niejednokrotnie jest niezwykle emocjonująca.
Trening Wnioskowania Moralnego to zatem nie tylko moment pobudzania uczestników do bardziej dojrzałego patrzenia na sytuacje interpersonalne, ale także okazja do ćwiczenia wielu poznanych wcześniej kompetencji społecznych i empatii.
Rola TRENERA
Niezwykle istotna jest tu rola trenera, który w czasie sesji dylematu dba wyłącznie o proces grupowy – spokojną dyskusję, przestrzeganie kontraktu oraz o to, aby uczestnicy nie oceniali siebie nawzajem a merytorycznie odnosili się do argumentów pozostałych uczestników grupy. W żadnym momencie sesji dylematu trener nie ocenia odpowiedzi, ani argumentów uczestników. Nie zdradza też własnego stanowiska odnośnie omawianego dylematu. Pilnuje procesu i reaguje wtedy, gdy łamane są zapisy kontraktu grupowego. Obserwuje też, jakich argumentów używają uczestnicy i jeśli są one nieprospołeczne, oddaje to grupie prostym pytaniem: „Co myślicie o tym argumencie?” itp. Dlatego właśnie, aby sięgnąć po Trening Wnioskowania Moralnego w pracy z grupą, musi ona być już dobrze ukonstytuowana, ugruntowana w zasadach i z wysokim poczuciem bezpieczeństwa.
Uproszczona wersja Treningu Wnioskowania Moralnego
Choć zasady pracy Treningiem Wnioskowania Moralnego są dość rygorystyczne nie oznacza to, że jego elementów nie można wykorzystać w pracy grupowej na wcześniejszych etapach procesu. Jeśli grupa słabo ze sobą współpracuje, lub szkolenie jest jednorazowe, ale dla jego przebiegu i realizacji celów cennym byłoby wprowadzenie zagadnienia wartości, można skorzystać z uproszczonej wersji Treningu Wnioskowania Moralnego. Wtedy trener w pracy z grupą koncentruje się na tzw. błędach w myśleniu i cechach charakteru, które mogą być pomocne w ich niwelowaniu. To bardzo ciekawe narzędzia, które sprawdzają się w pracy z każdą grupą wiekową i dają możliwość otworzenia przestrzeni do rozmowy o wymagającym zagadnieniu, jakim są wartości.